Teatr jako medium pamięci
Związek pomiędzy teatrem a pamięcią stanowi sedno twórczości Teatru ZAR. Jeszcze ważniejsza wydaje się jednak podejmowana przez ten teatr próba wytworzenia autentycznego doświadczenia bycia świadkiem, która wykracza poza zwykłe odtwarzanie przeszłych zdarzeń. Oglądając spektakl Armine, Sister, widząc i odczuwając cierpienie znoszone w milczeniu przez protagonistkę, doświadcza się jej istnienia, jej bezkompromisowej obecności. Poprzez jej obecność przeszłość staje się rzeczywistością teraźniejszości, a nie jedynie historyczną ewentualnością zagrożoną przez najzwyklejszy upływ czasu. W istocie rytuał powolnej śmierci Armine wzbudza więcej niż tylko historię uratowaną z niepamięci. Wzbudza nasze własne człowieczeństwo, ponieważ ten sposób pojmowania inności oznacza, że jako widzowie użyczamy ofiarom naszej własnej indywidualnej tożsamości, naszych oczu i naszych twarzy. Teatr ZAR nadaje eksploracji roli świadka w teatrze i poprzez teatr takie właśnie głębokie i istotne znaczenie jako ostatecznemu doświadczeniu prawdy i tylko prawdy.
Teatralne i ludzkie konotacje spektaklu Armine, Sister stanowią punkt wyjścia dla rozmowy z Jarosławem Fretem, która będzie dotyczyć złożonego pojęcia prawdy jako fundamentalnego i faktycznie koniecznego wymiaru teatru. Poruszona zostanie także kwestia związku pomiędzy oczywistą prawdziwością opowieści a jej wewnętrzną prawdą, która prowadzi do odkrycia uniwersalnych znaczeń, by na koniec skupić się na prawdzie jako podstawie i kontekście empatii wobec „bólu innych” – przeszłego lub teraźniejszego, bliskiego lub dalekiego.
Octavian Saiu